Ernst Heinrich Peterson

---

Życiorys

Ernst Heinrich Peterson przyszedł na świat 30 lipca 1843 roku w Grudziądzu. Był dziedzicem rodziny związanej z regionem, synem Friedricha Wilhelma Alexa Franza Petersona, superintendenta grudziądzkiej Intendentury, oraz Adelheid Louise Charlotte z domu Bischoff. Dodatkowo, Ernest był wnukiem inspektora Kanału Bydgoskiego, Ernsta Conrada Petersona. W tym samym roku, po urodzeniu, rodzina przeniosła się do Bydgoszczy, co z czasem miało wielki wpływ na dalszy rozwój jego kariery. W 1869 roku odziedziczył majątek po ojcu, obejmujący trzy cegielnie, które jeszcze wcześniej należały do Conrada Petersona, oraz młyn wodny na Czyżkówku, który był w rękach jego wuja Wilhelma.

Działalność gospodarcza

Ernst Heinrich Peterson okazał się niezwykle zdolnym przedsiębiorcą, który skutecznie zmodernizował i rozwinął odziedziczone zakłady. W 1871 roku przystąpił do modernizacji cegielni na Okolu, gdzie wprowadził nowoczesny piec pierścieniowy, umożliwiający ciągły proces wypalania cegieł. W związku z tym zdecydował się na zamknięcie cegielni przy śluzie miejskiej oraz na Żupach, co miało na celu skoncentrowanie produkcji w jednym, przemyślanym miejscu. Kiedy pokłady gliny w Okolu się wyczerpały, surowiec transportowano Brdą z Czyżkówka na specjalnych promach.

Inspirując się swoim ojcem, wziął udział w wystawach przemysłowych. Był członkiem komitetu organizacyjnego regionalnej wystawy przemysłowej w Bydgoszczy, która miała miejsce od 15 maja do 15 sierpnia 1880 roku. Na wystawie zaprezentował szeroki asortyment swoich wyrobów, w tym zarówno zwykłe cegły murarskie, jak i dachówki oraz pustaki. Wśród nowości pojawiły się także ceglane rury drenarskie. Dzięki korzystnej lokalizacji nad Brdą oraz wykorzystywaniu fabrycznej bocznicy, która łączyła zakład z regularnymi liniami kolejowymi, jego firma nieustannie się rozwijała. Na początku XX wieku cegielnia zatrudniała od 80 do 100 pracowników, a produkcja roczna wynosiła blisko 5 milionów cegieł różnorodnego typu, w tym cegły dziurawki, klinkierówki, cegły licowe oraz cegły wyrabiane częściowo ręcznie, wykorzystywane do budowy kościołów.

W jego posiadaniu znalazły się również dwa stare młyny wodne na Czyżkówku. W górnym młynie odbywała się produkcja papieru, która trwała do 1860 roku, natomiast dolny młyn służył do przemiału zboża. Po 1901 roku młyny zostały zagospodarowane i odbudowane przez jego syna, Juliusza Otto Franza, który zrealizował na miejscu papierni plany budowy spichlerzy.

Działalność społeczna i charytatywna

Około roku 1890 Peterson zdecydował się założyć na swoich gruntach w Czyżkówku pierwszą kolonię domków robotniczych w Bydgoszczy. W ciągu kilku lat na tym terenie powstały 24 domki, z których każdy posiadał trzy izby mieszkalne, kuchnię oraz korytarz. Mieszkańcami tych domków byli robotnicy cegielni, drobni rzemieślnicy oraz kolejarze, co świadczy o dbałości o lokalną społeczność.

Ernst aktywnie wspierał także finansowo lokalne inicjatywy, m.in. organizację Vaterländischer Frauenverein, która funkcjonowała na Okolu od 1898 roku, a której prezesem przez wiele lat była jego żona. Wspierał misję oraz przedszkole prowadzone przez diakonisik, a także był aktywnym członkiem Towarzystwa Upiększania Miasta oraz Towarzystwa Historycznego Obwodu Nadnoteckiego w Bydgoszczy. Na łamach Rocznika tego towarzystwa w 1899 roku opublikował fragmenty dziennika prowadzonego przez swojego dziadka, budowniczego Kanału Bydgoskiego.

Ernst Heinrich Peterson zmarł 21 lutego 1905 roku na Okolu, wówczas podbydgoskiej gminie. Od 1876 roku pozostawał w związku małżeńskim z Johanną Marią Heleną z domu von Grabowska, z którą miał trzech synów i córkę.

Upamiętnienie

W 2012 roku, na mocy przeprowadzonego konkursu, jedna z ulic została nazwane imieniem Ernsta Heinricha Petersona. To wyróżnienie miało miejsce na terenie Bydgoskiego Parku Przemysłowo-Technologicznego, co podkreśla znaczenie jego osiągnięć dla regionalnej społeczności.

---

Oceń: Ernst Heinrich Peterson

---