Andrzej Macur (architekt)

---

Życiorys

Andrzej Macur jest synem architekta Kazimierza Macura (1915–2001) oraz nauczycielki Heleny z d. Prusakowskiej (1919-1984). W październiku 1945 roku jego rodzina dokonała przeprowadzki z Grudziądza do Włocławka, a rok później do Gdańska, gdzie ojciec Andrzeja rozpoczął pracę w powołanej przez prof. Jana Borowskiego Państwowej Pracowni Konserwacji Zabytków.

W 1963 roku Andrzej Macur ukończył I Liceum Ogólnokształcące w Gdańsku i podjął studia na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. W czasach studenckich zaangażował się w działalność Zrzeszenia Studentów Polskich, gdzie sprawował funkcję przewodniczącego Komisji Kultury Zespołu Poselskiego na swoim wydziale w latach 1967-1968, a także był prezesem Międzyuczelnianego Amatorskiego Klubu Filmowego ŻAK w latach 1968–1971. W 1969 roku obronił pracę magisterską zatytułowaną Adaptacyjna rekonstrukcja zamku w Szymbarku – jako obiekt ekspozycji turystycznej na Dom Architekta – SARP.

Po zakończeniu studiów, w gdańskim oddziale Przedsiębiorstwa Państwowego Pracownie Konserwacji Zabytków (PKZ), rozpoczął pracę pod okiem swojego ojca. Zdobywał wiedzę w zakresie rewaloryzacji i ochrony zabytków, kończąc w 1971 roku kurs na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, w 1976 roku studia podyplomowe na Politechnice Warszawskiej, a w 1996 roku szkolenie w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Pracując w PKZ w Gdańsku w latach 1969–1995, Andrzej Macur miał na swoim koncie wiele projektów restauracji zabytków oraz aktywnie uczestniczył jako członek, a także kierownik zespołów projektowych i misji konserwatorskich. Jego kariera obejmowała między innymi: pełnienie roli głównego projektanta restauracji i adaptacji zespołu kamienic w Tallinnie (1979–1980), uczestnictwo w Polsko-Jugosłowiańskiej Misji Archeologiczno-Konserwatorskiej w związku z konserwacją twierdzy Markovi Kuli w Prilepie (Macedonia Północna, 1977–1982), generalne projektowanie rewaloryzacji Cytadeli Casbah w Algierze (1983–1986) oraz kierowanie Polsko-Egipską Misją Archeologiczno-Konserwatorską w Deir el-Bahari w Egipcie (1988–1989).

W latach 1992–2011 prowadził własną Pracownię Autorską Macur. Dodatkowo, pełnił rolę zastępcy dyrektora zarządzającego SAP-Projekt Północ w Sopocie w latach 1997–2005, był generalnym projektantem restauracji zespołu Cytadeli Casbah w Algierze (2007–2013) oraz architektem restauratorem w biurze BET Hamouche w Algierze w latach 2013–2014. Andrzej Macur zajmował również stanowisko przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność przy PKZ w Gdańsku (1980–1981) oraz był członkiem i prezesem gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków w latach 1992–2002.

Wśród jego osiągnięć można wymienić nagrody za projekty w konkursach organizowanych przez SARP. Otrzymał II wyróżnienie za koncepcję rewaloryzacji Śródmieścia Płocka (1976) oraz I wyróżnienie za koncepcję programowo-przestrzenną północnej części Śródmieścia Łodzi (1977). Dodatkowo, w konkursie PKZ otrzymał wyróżnienia za najlepsze projekty (1977) za adaptację Wielkiego Młyna oraz studium odbudowy i adaptacji spichlerzy przy ulicy Chmielnej 37/38 w Gdańsku na Ośrodek Ochrony Dóbr Kultury.

Andrzej Macur został odznaczony między innymi: srebrną Odznaką za Opiekę nad Zabytkami (1978), Odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1979), złotą Odznaką Pamiątkową PKZ (1986) oraz złotą Odznaką Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków (2002).

Ważniejsze projekty

Andrzej Macur to architekt, którego twórczość odzwierciedla różnorodność i kunszt w projektowaniu. Wśród jego najważniejszych realizacji znajdują się projekty restauracji oraz adaptacji wielu historycznych obiektów.

Do najważniejszych prac należy zaliczyć restauracje i adaptacje zamków, takich jak zamki w Lidzbarku Warmińskim, Działdowie oraz Sztumie. W jego dorobku znajdują się także pałace w Jasieniu i Wejherowie, a także dwory usytuowane w Młynisku i przy ul. Bytowskiej 4 w Gdańsku.

W Gdańsku Macur zrealizował również projekty związane ze spichrzami Opackiego w Oliwie oraz obiektami przy ul. Ołowianka 10/13 i Chmielnej 37/38. Na uwagę zasługują także jego prace w zakresie adaptacji kamienic na ulicach: Viru 2 i Vana Turg 6 oraz Pikk 19 w Tallinie, a także św. Ducha 3/5 w Elblągu oraz 17 Marca 26/27 w Malborku. W Gdańsku można podziwiać efekty jego pracy przy Straganiarskiej 18/19 i 31/33 oraz Świętojańskiej 50/51.

Kolejnymi istotnymi projektami są adaptacje kościołów, w tym świątyń w Sulminie oraz Bożego Ciała w Elblągu. Macur brał także udział w renowacji Wielkiego Młyna w Gdańsku oraz prowadził projekty konserwacyjne dotyczące baszt i murów obronnych w Kwidzynie, Lęborku i Starogardzie Gdańskim. Szczególnie wizjonerską realizacją są natomiast projekty rewaloryzacji Cytadeli Casbah w Algierze, które stanowią doskonały przykład umiejętności łączenia nowoczesności z tradycją.

Publikacje

Andrzej Macur jest autorem wielu znaczących publikacji, które dokumentują jego osiągnięcia oraz badania w dziedzinie architektury i konserwacji zabytków.

• Macur A., projekt rewaloryzacji i adaptacji dwóch kamienic przy ulicy Straganiarskiej 18/19 w Gdańsku, opublikowany w „Ochrona Zabytków”, nr 1/1986, s. 30-32,
• Macur A., koncepcja programowa i konserwatorska Cytadeli Algierskiej, w „Informacje Bieżące PP PKZ”, zeszyt VI/1986,
• Macur A., konserwacja i adaptacja kamienic mieszczańskich w Tallinnie przy ul. Viru 2 oraz Vana Turg 6, zawarta w „Rocznik PP PKZ”, zeszyt 1/1988, s. 27-65,
• Macur A., restytucja i adaptacja kamienic przy ulicy św. Ducha 3 i 4 w Elblągu oraz rekonstrukcje układu urbanistycznego kwartału kościoła św. Jana w Gdańsku, w: Miasto historyczne w dialogu ze współczesnością, red. J. Bogdanowski, NCK Gdańsk, 2002,
• Macur A., Gdańsk Kazimierza Macura. Z historii konserwacji i odbudowy zabytków w latach 1936-2000, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk, 2016,
• Macur A., pół wieku z zabytkami w życiu i pracach konserwatorskich gdańskiego architekta, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk, 2018.

---

Oceń: Andrzej Macur (architekt)

---