Józef Smoczyński

---

Życiorys

Józef Smoczyński był potomkiem Albina, który zajmował się handlem, oraz Marty z rodu Chojnackich. Uczył się w gimnazjum klasycznym w Grudziądzu, a następnie po uzyskaniu matury w 1924 roku, podjął naukę w seminarium duchownym w Pelplinie. W latach 1927-1931 studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie, pod wpływem jezuity Alojzego Bukowskiego, zyskał zainteresowanie osobą oraz działaniami Stanisława Hozjusza.

28 września 1928 roku przyjął święcenia kapłańskie w Pelplinie. W maju 1931 roku obronił doktorat, którego temat brzmiał: Eklezjologia Stanisława Hozjusza, przygotowany pod nadzorem ks. Wincentego Kwiatkowskiego. Po ukończeniu studiów pracował jako wikariusz w parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej Panny i Męczennicy w Brodnicy w 1931 roku oraz jako katecheta i nauczyciel łaciny w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym w Chełmży do 1932 roku. W 1933 roku biskup Okoniewski powierzył mu stanowisko profesora dogmatyki i historii dogmatów w seminarium duchownym w Pelplinie, a od 1937 roku był egzaminatorem prosynodalnym.

Smoczyński prowadził badania nad działalnością Hozjusza i jego wpływem na historię Kościoła katolickiego. W ramach wznowionego procesu beatyfikacyjnego kardynała pełnił rolę wicepostulatora. Wypuścił szereg prac naukowych, z których wiele pojawiło się w „Miesięczniku Diecezji Chełmińskiej”, w tym Ogólny ustrój Kościoła i prymat jurysdykcyjny u Hozjusza (1933), Kardynał Hozjusz o autorytecie magisterskim soborów i papieży (1936) oraz Pojęcie Kościoła na Wschodzie w świetle zachodnich przeobrażeń eklezjologicznych (1936). Był również autorem książki Świątobliwy Sługa Boży Stanisław Hozjusz, wydanej w 1938 roku.

W 1938 roku przygotował do druku dzieło Stanislai Hosii vita Stanisława Reszki oraz Theatrum Virtutum D. Stanislai Hosii Tomasza Tretera. Gromadził również listy samego Hozjusza, z zamiarem ich publikacji, lecz plany pokrzyżował wybuch II wojny światowej.

W wyniku konfliktu zbrojowego, we wrześniu 1939 opuścił Pelplin, jednakże gestapo zajęło jego mieszkanie, niszcząc zgromadzone rękopisy. Znalazł schronienie u rodziców w Gniewie, gdzie 30 października 1939 roku został aresztowany przez Niemców. Po kilku dniach spędzonych w lochach zamku gniewskiego, zginął 2 listopada 1939 roku w wyniku zbiorowej egzekucji w lesie Szpęgawskim.

---

Oceń: Józef Smoczyński

---