Zespół Szkół Rolniczych im. Władysława Grabskiego w Grudziądzu

---

Historia

Okres międzywojenny

Lata 1925–1930

1 października 1925 roku powstała Państwowa Średnia Szkoła Hodowlano-Rolnicza w Dębowej Łące, co miało miejsce na podstawie rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Stanisława Grabskiego, z dnia 28 września tego samego roku. Była to jedyna szkoła o profilu hodowlano-rolniczym w ówczesnej II Rzeczypospolitej, a także pierwsza w województwie pomorskim, oferująca średnie wykształcenie. Na jej czele stanął dyrektor Stanisław Kowalski.

Okres kształcenia wynosił 4 lata, z przeważającą częścią zajęć teoretycznych w pierwszych trzech latach, na które składały się wykłady i ćwiczenia z dziedziny rolnictwa oraz praktyki wakacyjne. Po ich ukończeniu młodzież przystępowała do egzaminu ogólnego, uzyskując tymczasowe świadectwo. Ostatecznie, w ostatnim roku nauki uczniowie musieli odbyć praktykę, co dawało im możliwość podejścia do egzaminu głównego, po którym otrzymywali tytuł technika rolnego.

W pierwszym roku działalności do szkoły zgłosiło się jedynie około 20 kandydatów. W następnych latach liczba uczniów pozostawała na poziomie około 18 do 20 osób. Główne utrudnienia stanowiły: odległość szkoły od najbliższej stacji kolejowej oraz wysokrze miesięczne opłaty za internat, które wynosiły 100 zł.

Lata 1930–1939

26 marca 1930 roku, w związku z trudnościami wychowawczymi i dydaktycznymi, placówka nabyła kamienicę w centrum Grudziądza przy ul. Ventzkiego 13 (aktualnie ulicy Józefa Hallera). 1 września tego samego roku szkoła została przeniesiona do nowego budynku. W tym samym roku Ministerstwo Rolnictwa przekazało placówce pod zarząd majątek Wielkie Tarpno o powierzchni około 180 ha, w tym jezioro, gdzie uczniowie realizowali praktyki.

Od 1931 roku Związek Absolwentów funkcjonował w placówce, organizując dwa zjazdy w latach 1935 i 1938. 1 września 1933 roku Stanisław Kowalski objął stanowisko okręgowego wizytatora średnich szkół rolniczych przy Kuratorium Okręgu Szkolnego w Poznaniu, a jego miejsce jako dyrektora zajął Franciszek Baranowski, nauczyciel hodowli zwierząt, który pełnił tę rolę do wybuchu II wojny światowej.

W 1935 roku, z okazji 10-lecia istnienia szkoły, zaproponowano nadanie jej imienia. Władze zwróciły się do Kuratorium Oświaty w Poznaniu o przyznanie imienia marszałka Józefa Piłsudskiego, a istniały również propozycje dotyczące Wincentego Witosa. Niestety, żadna z tych inicjatyw nie doszła do skutku.

W 1938 roku, w wyniku zmian w polskim systemie oświaty na mocy Ustawy z 1932 roku, średnie szkoły rolnicze miały zostać przekształcone w gimnazja lub licea. Zmiana dotyczyła także Państwowej Średniej Szkoły Hodowlano-Rolniczej, która od nowego roku szkolnego zaczęła funkcjonować jako Gimnazjum Rolnicze.

Okres powojenny

Lata 1945–1953

Po zakończeniu działań wojennych, budynek szkoły został zniszczony. Zachowały się jedynie fragmenty, w tym szkoły gospodarczej, która przeszła pod zarząd Fabryki Narzędzi Rolniczych „Unia”. Większy obszar majątku Wielkie Tarpno został zawłaszczony przez Armię Czerwoną, która utworzyła tam pralnię odzieży. Sześć interwencji w tej sprawie nie przyniosło rezultatów.

W Grudziądzu zachodziła konieczność odbudowy szkolnictwa rolnego. Na posiedzeniu Powiatowego Komitetu Oświaty Rolniczej 10 września 1945 roku zapadła decyzja o utworzeniu Powiatowej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Wielkim Tarpnie, która rozpoczęła działalność 1 listopada. 25 września tego samego roku szkoła zagarnęła majątek Wielkie Tarpno, a jego tymczasowym kierownikiem został Bronisław Sontowski.

Pomimo trudności organizacyjnych, powołano placówkę w ustalonym terminie. Złe warunki budowlane uniemożliwiły rozpoczęcie zajęć, które były musiały zostać opóźnione. W czasie remontów organizowano krótkoterminowe cykle kursów, a pierwsze z nich dotyczyło uprawy tytoniu i trwało 6 tygodni, w całości zorganizowane we współpracy z Zakładem Uprawy Tytoniu w Grudziądzu.

11 grudnia 1945 roku nowym kierownikiem majątku został Teofil Dydo, który następnie stał się dyrektorem szkoły. Do 31 sierpnia 1947 roku prowadził działalność organizacyjną, co doprowadziło do utworzenia pierwszych oddziałów szkolnych. W roku 1946 stworzono 3-letnie Gimnazjum Hodowlano-Rolnicze, ale liczba nowych uczniów była skromna – jedynie 15.

Od 1 września 1947 roku Teofil Dydo został powołany na stanowisko Powiatowego Referenta Gospodarczego w Grudziądzu, a Jan Zieliński przejął dyrektorskie obowiązki, a następnie Aleksy Górski. W 1948 roku placówka przeszła na nową nazwę: Gimnazjum Gospodarstwa Wiejskiego, a już wkrótce, 1 września tegoż roku, przekształciła się w Państwowe Koedukacyjne Liceum Rolnicze. Ten typ szkoły, z 1- i 2-letnim okresem nauczania, stał się jedynym w nowej placówce.

1 września 1948 roku szkoła miała nowe miejsce w obiektach koszarowych przy ul. gen. Świerczewskiego 14/22 (obecnie ul. Legionów). W kolejnym roku, na początku września 1949 roku, zmieniono nazwę na Państwowe Czteroletnie Liceum Rolnicze.

Przeniesienie placówki do nowego gmachu przy ul. I Armii Wojska Polskiego 38/40 (aktualnie Klub Akcent przy ul. Wybickiego) miało miejsce w czerwcu 1951 roku. Wdrożono nowe zasady organizacyjne, a 1 września 1952 roku Liceum przekształciło się w Państwowe Czteroletnie Technikum Rolnicze, znane również jako Technikum Rolnicze z 4-letnim programem nauczania.

Lata 1954–1975

20 lipca 1954 roku zapadła decyzja o połączeniu Technikum Rolniczego z Technikum Finansowym, przy czym zachowano regionalną nazwę. Z dniem 1 września tego roku nastąpiło przeniesienie do budynku finansowego, a nowo utworzone wydziały były zróżnicowane pod względem kierunku kształcenia. Po październiku 1956 roku w kraju miały miejsce znaczne zmiany polityczne, społeczno-gospodarcze oraz w zakresie edukacji. Major zmiany dotknęły programy nauczania oraz liczbę klas, które przechodziły z 4-letniego kształcenia na 5-letnie. W tym samym roku obchodzono 10-lecie powojennego funkcjonowania szkoły, co zaowocowało zorganizowaniem III Zjazdu Absolwentów 9 lutego 1957 roku jako pierwszego po II wojnie światowej.

1 września 1963 roku swoją działalność zakończył Aleksy Górski, a na jeden rok dyrektorem został Teodor Rutkowski. Od 1 września 1964 roku, stanowisko objął Stanisław Olech. Wiosną 1965 roku powstał Ośrodek Szkolenia Traktorzystów, wzorując się na zasobach dydaktycznych szkoły. Dnia 30 kwietnia 1966 roku miała miejsce uroczystość nadania sztandaru, ufundowanego przez Komitet Rodzicielski oraz zakłady pracy. 19 listopada 1966 roku odbył się IV Zjazd Absolwentów szkoły.

Od 1 stycznia 1971 roku do szkoły przeszły zmiany kadrowe i Marian Heyca został nowym dyrektorem. W tym samym roku, na stanowisku dyrektora zasiadł Tadeusz Lewandowski, ale zajmował tę rolę tylko przez rok. Podjęto wtedy decyzję o budowie nowej szkoły w Wielkim Tarpnie oraz otwarto młodzieżowy klub Związku Młodzieży Wiejskiej w piwnicach na ul. Armii Krajowej. 1 września 1972 roku zorganizowano nabór do 3-letniego technikum rolniczego na podbudowie dwuletniej szkoły rolniczej.

W październiku 1973 roku rozpoczęto budowę nowego budynku, której wykonawcą była Przedsiębiorstwo Budownictwa Rolniczego z Grudziądza.

Lata 1976–1989

17 sierpnia 1976 roku, za sprawą decyzji wojewody, utworzono Zespół Szkół Rolniczych w Grudziądzu, w skład którego weszły jako szkoły filialne:

• Państwowe Technikum Rolnicze w Grudziądzu,
• Zasadnicza Szkoła Rolnicza w Grudziądzu,
• Zasadnicza Szkoła Rolnicza w Grucie.

W tym samym roku w Zespole rozpoczęto kształcenie na kierunkach weterynaryjnych poprzez utworzenie Policealnego Studium Weterynaryjnego. 1 września 1977 roku powstały nowe typy szkół oraz kierunki kształcenia, takie jak Zasadnicza Szkoła Ogrodnicza oraz Technikum Rolnicze dla Pracujących. 15 października 1977 roku miało miejsce otwarcie nowego obiektu przy ul. Lipowej 33. Kolejny rok przyniósł kolejne zmiany kadrowe, ponieważ dyrektorem został Bogdan Formaniewicz. Od 1 września 1979 roku powstało Policealne Studium Rolnicze, które zdominowało Policealne Studium Weterynaryjne oraz Technikum Rolnicze dla Pracujących, przyjmujące absolwentów dwuletniej Zasadniczej Szkoły Ogrodniczej.

15 października 1979 roku odbyło się spotkanie uczniów z Mirosławem Hermaszewskim, pierwszym polskim kosmonautą. W dniach 11-12 czerwca 1983 roku miało miejsce V Zjazd Absolwentów. 1 września 1986 roku nowym dyrektorem został Stanisław Lewandowski. Natomiast 30 września 1989 roku odbyła się ceremonia nadania sztandaru placówce oraz imienia Władysława Grabskiego. Tego samego dnia otwarto Izbę Historii i Tradycji Szkoły oraz odsłonięto tablicę pamiątkową i popiersie patrona. W listopadzie 1989 szkoła wzbogaciła się o Studio Telewizji Dydaktycznej.

Po 1989 roku

Lata 1990–1999

1 października 1990 roku, w 65-lecie istnienia, odbyło się pierwsze Święto Szkoły. Na VI Zjeździe Absolwentów, odbywającym się pomiędzy 23 a 24 czerwca, odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci ofiar II wojny światowej, wywodzących się ze szkolnego grona. W 1991 roku powstała pierwsza pracownia komputerowa, a 14 lutego tego samego roku szkoła nawiązała kontakty z Krajowym Związkiem Rodzinnych Domów Wiejskich w Paryżu, umożliwiając uczniom miesięczne praktyki we Francji. 12 października 1992 roku, w dowód uznania, prezydent miasta Grudziądza, Andrzej Wiśniewski, wręczył szkole nagrodę za samodzielne rozwijanie szkoły telewizyjnej.

1 września 1995 roku wprowadzono 5-letnie Technikum Ogrodnicze, a w kolejnym roku powstało 4-letnie Liceum Ekonomiczne o specjalności rachunkowość i rynek rolny. W tym samym czasie otwarta została nowa pracownia techniki biurowej. Z kolei 26 września 1996 roku szkoła zaczęła współpracować z Zespołem Szkół nr 1 w Lublinie. 1 września 1997 roku utworzone zostało Liceum Agrobiznesu z 5-letnim okresem nauczania. Z kolei na przełomie 27 i 28 września 1997 roku odbył się VII Zjazd Absolwentów.

W wyniku wdrażania nowych reform, nastąpiła zmiana z dniem 1 stycznia 1999 roku w zakresie podporządkowania szkoły. Szkoła znalazła się pod opieką Miasta Grudziądza, zaś nadzór sprawowało Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy. 6 stycznia 1999 roku, zgodnie z decyzją zarządu miasta, kotłownia oraz sieć ciepłownicza szkoły przeszły pod zarząd grudziądzkiego OPEC, a 1 października 1999 roku miało miejsce Święto Szkoły, które zapowiadało 75-lecie placówki.

Lata 2000–2009

Według rankingu olimpijczyków opublikowanego przez „Gazetę Wyborczą” 15 czerwca 2000 roku, szkoła zajęła pierwsze miejsce wśród placówek z województwa kujawsko-pomorskiego, które mogły pochwalić się sukcesami olimpijskimi. W latach 2000, 2001, 2003, 2004, 2005, 2009 i 2010 Zespół Szkół Rolniczych znalazł się w ścisłej czołówce najlepszych szkół w kraju według miesięcznika „Perspektywy” oraz dziennika „Rzeczpospolita”. Uroczyste obchody 75-lecia szkoły miały miejsce 29 września 2000 roku, a 1 września 2001 roku dyrektorem została Jolanta Ciszkiewicz. W dniach 29-30 września 2001 roku przeprowadzono VIII Zjazd Absolwentów.

Od 1 września 2002 roku, w wyniku reformy w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, powstały nowe typy szkół, w tym: 4-letnie technikum (technika agrobiznesu), 3-letnie liceum profilowane (usługowo-gospodarczy i rolniczo-spożywczy), a także zasadnicza szkoła zawodowa. W sierpniu 2002 roku zlikwidowano filię Zasadniczej Szkoły Rolniczej w Grucie, a 9 maja 2003 roku podjęto decyzję o zamknięciu szkolnego internatu. 1 września 2003 roku powołano nowe Policealne Studium Zawodowe, które kształciło w zawodzie technik architektury krajobrazu.

24 marca 2004 roku w szkole odbyły się uroczystości z okazji roku Władysława Grabskiego, a na przełomie 23-24 kwietnia tego samego roku placówka zorganizowała etap okręgowy XXVIII edycji Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Rolniczych. Zespół Szkół Rolniczych otrzymał dyplom oraz statuetkę dla „Najaktywniejszej szkoły” za wysiłek w realizacji Programu „Dzień Przedsiębiorczości 2004” z rąk Aleksandra Kwaśniewskiego.

13 stycznia 2005 roku miało miejsce uroczyste otwarcie nowej pracowni komputerowej, sfinansowanej przez fundusze unijne w ramach programu PHARE 2001. 20 lipca 2005 roku budynek internatu został przekazany pod zarząd MPGN. 1 września 2005 roku Policealne Studium Zawodowe przekształciło się w Szkołę Policealną, a 1 października 2005 roku zorganizowano IX Zjazd Absolwentów, równocześnie z jubileuszem 80-lecia placówki. W czerwcu 2007 oraz 2008 roku szkoła uzyskała dyplomy za uczestnictwo w „Dniu Przedsiębiorczości” pod patronatem Lecha Kaczyńskiego.

1 września 2007 roku na stałe wprowadzono typ szkoły Technikum Weterynarii, a 14 kwietnia 2008 roku Zespół Szkół Rolniczych otrzymał Certyfikat Jakości „Szkoła Przedsiębiorczości”.

Lata 2010–2019

1 września 2010 roku wprowadzono nowy kierunek kształcenia – technik mechanizacji rolnictwa. 16 października 2010 roku odbył się jubileusz Zespołu Szkół Rolniczych oraz X Zjazd Absolwentów. W latach 2013–2019, co roku w październiku, zorganizowany był Festiwal Zawodów, na którym prezentowane były kierunki kształcenia oferowane przez szkołę. 1 września 2014 roku powstał kolejny kierunek – technik organizacji reklamy. 17 października 2015 roku świętowano 90-lecie placówki, a także odbył się XI Zjazd Absolwentów. 1 września 2016 roku nowym dyrektorem Zespołu Szkół Rolniczych została Beata Kacała.

6 czerwca 2018 roku podpisano umowę o współpracy z firmami MR Garden i GOODVALLEY, które zainicjowały patronat nad nowymi kierunkami – technika technologii drewna i mechanika – operatora maszyn do produkcji drzewnej (szkoła branżowa I stopnia), a również technika weterynarii oraz mechanizacji rolnictwa i agrotroniki. 24 października 2018 roku, w ramach piątej edycji Festiwalu Zawodów nastąpiło nawiązanie współpracy z firmą EWPA.

Od 2020 roku

1 września 2021 roku nowym dyrektorem Zespołu Szkół Rolniczych został Arkadiusz Wojciechowski. Szkoła zorganizowała I Grudziądzki Piknik Naukowy w dniach 27-28 kwietnia 2022 roku. 3 czerwca 2022 roku została podpisana umowa z firmą ZIP AGRO, która objęła patronatem nowe kierunki kształcenia: technik rolnik oraz technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki. 21 kwietnia 2023 roku odbyła się druga edycja Grudziądzkiego Pikniku Naukowego, a 29 września 2023 roku miała miejsce uroczystość na cześć Dnia Patrona. W tym dniu nawiązano także współpracę-ze Stadniną Koni w Nowych Jankowicach, Castoramą oraz firmą Novum Garden Architektura Krajobrazu. 30 listopada 2023 roku otwarto „Ekopracownię – zielone serce szkoły” oraz nową pracownię weterynaryjną. 24 kwietnia 2024 roku w szkole odbył się III Grudziądzki Piknik Naukowy, a na rok szkolny 2024/2025 rozpoczęto nowy kierunek – technik hodowca koni. 25 września 2024 roku miały miejsce obchody święta patrona szkoły.

Nazwa szkoły na przestrzeni lat

Historia nazywania edukacyjnej instytucji, jaką jest Zespół Szkół Rolniczych im. Władysława Grabskiego w Grudziądzu, jest bogata i zróżnicowana. Przez lata nosiła różne nazwy, które odzwierciedlały zmieniające się potrzeby edukacyjne oraz sytuację polityczną w Polsce.

• Państwowa Średnia Szkoła Hodowlano-Rolnicza (1925–1938),
• Gimnazjum Rolnicze (1938–1939),
• Powiatowa Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego w Wielkim Tarpnie (1945–1946),
• Gimnazjum Hodowlano-Rolnicze (1946–1948),
• Gimnazjum Gospodarstwa Wielkiego (??.??.1948–31.08.1948),
• Państwowe Koedukacyjne Liceum Rolnicze (01.09.1948–1949),
• Państwowe Czteroletnie Liceum Rolnicze (1949–1952),
• Państwowe Czteroletnie Technikum Rolnicze (1952–16.08.1976),
• Zespół Szkół Rolniczych (17.08.1976–29.09.1989),
• Zespół Szkół Rolniczych im. Władysława Grabskiego (od 30.09.1989).

Każda z tych nazw jest świadectwem rozwoju i ewolucji instytucji, która odgrywa kluczową rolę w kształceniu przyszłych pokoleń specjalistów w dziedzinie rolnictwa.

Dyrektorzy

W historii Zespołu Szkół Rolniczych im. Władysława Grabskiego w Grudziądzu, wielu dyrektorów przyczyniło się do rozwoju tej placówki. Ich kadencje charakteryzują się różnorodnymi osiągnięciami i reformami, które miały na celu podniesienie jakości kształcenia i zapewnienie odpowiednich warunków do nauki dla uczniów.

• Stanisław Kowalski (1925–1933),
• Franciszek Baranowski (1933–1939),
• Teofil Dydo (1945–1947),
• Jan Zieliński (1947–1948),
• Aleksy Górski (1948–1963),
• Teodor Rutkowski (1963–1964),
• Stanisław Olech (1964–31.12.1970),
• Marian Heyka (01.01.1971–31.08.1971),
• Tadeusz Lewandowski (01.09.1971–1972),
• Marian Heyka (1972–1978),
• Bogdan Formaniewicz (1978–1986),
• Stanisław Lewandowski (1986–2001),
• Jolanta Ciszkiewicz (2001–2016),
• Beata Kacała (2016–2021),
• Arkadiusz Wojciechowski (od 2021).

Każdy z wymienionych dyrektorów miał swoje unikalne podejście do czynności kierowniczych oraz wyzwania, które się wiązały z zarządzaniem szkołą w danym okresie. Ich wkład w rozwój instytucji z pewnością pozostanie w pamięci społeczności lokalnej i uczniów.

Absolwenci

Szkoła, która z dumą obchodzi swoją historię, ma na swoim koncie wielu znakomitych absolwentów, którzy wnieśli znaczący wkład w różne dziedziny życia społecznego oraz kulturalnego. Do najbardziej wyróżniających się postaci należą:

• Władysław Popławski (1931) – odważny oficer kawalerii, który brał udział w bitwie nad Bzurą,
• Feliks Walkiewicz (1934) – wszechstronny instruktor Pomorskiej Izby Rolniczej, a także żołnierz i nauczyciel, który jest autorem międzywojennej historii szkoły w Dębowej Łące oraz Grudziądzu pt. „Zapomniana szkoła”,
• Władysław Fila (1937) – dzielny żołnierz dywizjonu 303 Ziemi Mazowieckiej,
• Bronisław Kierstan (1938) – walczył jako żołnierz w 1 Dywizji Grenadierów oraz 1 Dywizji Pancernej, a także był honorowym obywatelem Beveren i Bredy,
• Ryszard Milczewski-Bruno (1960) – utalentowany poeta, prozaik, felietonista i rysownik,
• Jan Kucharski (1968) – szanowany profesor nauk rolniczych, specjalizujący się w biochemii gleby oraz mikrobiologii środowiskowej,
• Hanna Zielińska-Florek (1971) – uznawana poetka ludowa,
• Janusz Dzięcioł (1973) – aktywny polityk, strażnik miejski oraz zwycięzca pierwszej polskiej edycji reality show Big Brother,
• Ryszard Bober (1976) – polityk, który pełnił funkcję senatora w X i XI kadencji,
• Mariusz Borzyszkowski (1985) – znany muzyk, członek oraz solista Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego.

Te wybitne osobowości, które przeszły przez mury szkoły, stanowią inspirację oraz przykład dla kolejnych pokoleń uczniów.

Kierunki kształcenia

W tej placówce edukacyjnej oferowane są różnorodne kierunki kształcenia, które pozwalają uczniom rozwijać swoje umiejętności w obszarze rolnictwa, technologii oraz hodowli zwierząt. W ramach technikum, uczniowie mają możliwość podjęcia nauki na następujących kierunkach:

• technik architektury krajobrazu,
• technik hodowca koni,
• technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki,
• technik reklamy,
• technik rolnik,
• technik technologii drewna,
• technik weterynarii.

Dodatkowo, w ofercie szkoły branżowej znajdują się następujące kierunki:

• ogrodnik,
• stolarz.

---

Oceń: Zespół Szkół Rolniczych im. Władysława Grabskiego w Grudziądzu

---