Piotr Janowski, urodzony 5 lutego 1951 roku w Grudziądzu, to postać, która zapisała się w historii polskiej muzyki klasycznej. Jego talent i osiągnięcia na scenie międzynarodowej są wyjątkowe, zważywszy, że był pierwszym polskim skrzypkiem, który zdobył prestiżową nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym imienia Henryka Wieniawskiego.
Janowski przeszedł długą drogę pełną wyzwań, które z powodzeniem pokonywał, dochodząc do szczytów kariery artystycznej. Niestety, jego życie zakończyło się 6 grudnia 2008 roku w Londynie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny oraz niezatarte ślady w sercach wielu miłośników muzyki.
Życiorys
W 1967 roku, mając zaledwie 16 lat, Piotr Janowski zdobył zauważalne osiągnięcie jako uczeń Liceum Muzycznego im. Karola Szymanowskiego w Warszawie, gdzie zdobył Pierwszą Nagrodę na V Międzynarodowym Konkursie im. Henryka Wieniawskiego, który odbył się w Poznaniu.
Rok później, w 1969/1970, zakończył z wyróżnieniem studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, w klasie skrzypiec prowadzonej przez Irenę Dubiską.
W 1970 roku, jako stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej, rozpoczął naukę pod okiem Ivana Galamiana w Curtis Institute of Music w Filadelfii. Po zakończeniu tego stypendium, postanowił pozostać w Stanach Zjednoczonych, gdzie w latach 1974–1975 kontynuował naukę w Juilliard School of Music w Nowym Jorku. Tam rozwijał swoje umiejętności pod okiem Galamiana oraz pracował z Zino Francescattim.
W 1974 roku Janowski miał zaszczyt studiować na Kursach Letnich w Montreux (Szwajcaria) na zaproszenie wybitnych osobistości – Henryka Szerynga i Zino Francescattiego.
W latach 1975–1977, był prywatnym stypendystą Jaschy Heifetza w University of Southern California w Los Angeles, co znacznie wzbogaciło jego edukację muzyczną.
Piotr Janowski posiadał obywatelstwo zarówno Polski, jak i Stanów Zjednoczonych, a także był honorowym obywatelem stanu Arkansas oraz miasta Cognac we Francji.
Artysta spoczywa na warszawskich Powązkach (kwatera 5-3-24), gdzie jego pamięć jest wciąż żywa.
Działalność artystyczna
Piotr Janowski, jako wybitny solista, miał zaszczyt wystąpić z najbardziej prestiżowymi orkiestrami zarówno w Ameryce, jak i w Europie. Wśród nich znajdują się tak znane zespoły jak New York Philharmonic, Philadelphia Orchestra, St. Louis Symphony, Minnesota Orchestra, Oslo Philharmonic oraz Filharmonia Narodowa w Warszawie.
W jego artystycznej karierze kluczowe były współprace z wieloma znakomitymi dyrygentami, takimi jak Stanisław Wisłocki, Andrzej Markowski, Bogusław Madey, Karol Stryja, Leonard Bernstein, Leonard Slatkin, Eugene Ormandy, Erich Leinsdorf, William Smith oraz Walter Hendel.
Janowski miał przyjemność współpracować z wieloma znanymi pianistami, takimi jak Mieczysław Horszowski, Artur Balsam, Peter Serkin, Franco Agostini, Wolfgang Plagge, Jerzy Lefeld, Maciej Paderewski, Jerzy Marchwiński, Zofia Vogtman, Paul Berkowitz, Cynthia Raim, Roman Markowicz, Steven Meyer, Golda Tetz oraz z jego żoną, Joanną Maklakiewicz.
W 1977 roku Janowski powołał do życia New Arts Trio, co było kolejnym istotnym krokiem w jego karierze. Jako artysta aktywnie uczestniczył w licznych festiwalach muzycznych, w tym Marlboro oraz Chautauqua w Nowym Jorku, festiwalu Dimitrios, a także Warszawskiej Jesieni.
W swojej drodze edukacyjnej pełnił funkcję wykładowcy w takich instytucjach jak University of Wisconsin w Milwaukee, Eastman School of Music w Rochester (stan Nowy Jork) oraz Barratt-Due Institutt w Oslo. Ponadto prowadził kursy mistrzowskie w Conservatorio di Bologna, Thessaloniki Conservatory, Ohio State University, Columbus, Evenstone, The Oberlin College oraz Northwestern University.
Janowski grał na instrumentach niezwykle rzadkich, takich jak skrzypce Guarneri del Gesù z 1722 roku, co jeszcze bardziej podkreśla jego renomę jako wybitnego artysty.
Nagrody
Piotr Janowski w swoim dorobku artystycznym może poszczycić się wieloma znaczącymi osiągnięciami. Jego talent i umiejętności zostały dostrzegane na międzynarodowej scenie muzycznej, co zaowocowało zdobyciem wielu prestiżowych nagród.
- I Nagroda na V Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu (Polska), 1967,
- I Nagroda na Philadelphia Orchestra Competition w Filadelfii (USA), 1972,
- I Nagroda na G. B. Dealy Competition w Dallas (USA), 1974,
- I Nagroda (wspólnie z zespołem New Arts Trio w składzie: Rebecca Penneys – fortepian, Steven Doane – wiolonczela) na The Walter W. Naumburg Competition w Nowym Jorku (USA), 1979,
- I Nagroda (wspólnie z zespołem New Arts Trio w składzie: Rebecca Penneys – fortepian, Steven Doane – wiolonczela) na The Walter W. Naumburg Competition w Nowym Jorku (USA), 1980.
Światowe prawykonania
W historii muzyki istnieje wiele ważnych premier, które zasługują na szczególną uwagę. Wśród nich znajdują się prawykonania dzieł wykonanych przez Piotra Janowskiego, które odbyły się w różnych zakątkach świata.
- 1968, Warszawa (Polska) – Marian Sawa Improvisazione for violin solo,
- 1969, Warszawa (Polska) – Grażyna Bacewicz Violin Concerto #7 (Warszawska Jesień, Filharmonia Narodowa, dyrygent Andrzej Markowski),
- 1976, Nowy Jork (USA) – David Diamond Violin Concerto #3 (New York Philharmonic, dyrygent Leonard Bernstein),
- 1980, Madison (USA) – Yehuda Yannay Concertino,
- 1980, Milwaukee (USA) – Burt Levy Chamber Music for Violin Alone,
- 1980, Nowy Jork (USA) – Robert Moevs Introduction and Presto for piano trio,
- 1982, Rochester (USA) – John Harbison Quartet for clarinet, violin, cello and piano,
- 1982, Nowy Jork (USA) – Sidney Hodgkison Piano Trio,
- 1983, Nowy Jork (USA) – John Eaton In Mernoriam Mario Cristini – Trio,
- 1991, Rio de Janeiro (Brazylia) – Emani Aguiar Meloritmas 44,
- 1994, Oslo (Norwegia) – Wolfgang Plagge Asteroide Suite for violin and piano,
- 1994, Oslo (Norwegia) – Wolfgang Plagge Rhapsody for violin solo,
- 1997, Poznań (Polska) – Wolfgang Plagge Sonata for violin and piano,
- 1998, Oslo (Norwegia) – Wolfgang Plagge Lucky Man House – chamber music with dancers.
Nagrania
Oto zestawienie nagraniów dokonanych przez Piotra Janowskiego, które obejmuje różnorodne dzieła reprezentujących kanon muzyki klasycznej,
- W.A. Mozart, Koncert skrzypcowy D-dur KV 218, K. Szymanowski, Koncert skrzypcowy nr 1 op. 35 (Filharmonia Narodowa, dyrygent Stanisław Wisłocki), 1969, Muza,
- J. Brahms, 2 Sonaty na fortepian i skrzypce A-dur op. 100 i d-moll op. 108 (fortepian Maciej Paderewski), 1970, Muza,
- G. Bacewicz, Koncert skrzypcowy nr 7 (Filharmonia Narodowa, dyrygent Andrzej Markowski), 1969, Muza,
- M. Ravel, Trio fortepianowe, G. Fauré, Trio fortepianowe (New Arts Trio), 1982, Pantheon,
- L. van Beethoven, Trio fortepianowe op. 97 – Arcyksiążece (New Arts Trio), 1983, Chamber Music Society of Rochester,
- F. Kreisler, F. Grieg, H. Wieniawski i inni, Rose in the snow – Zbiór krótkich utworów (fortepian Wolfgang Plagge), 1997, Norske Gram,
- F. Busoni, Sonaty na skrzypce i fortepian (fortepian Franco Agostini), 1998, Phoenix Classics,
- A. Hovhaness, C. Saint-Saëns, M. Ravel i inni, Garden of Adonis – utwory na skrzypce i harfę (harfa Małgorzata Milewska-Sundberg), 2000, Porsgrunn Museum,
- H. Wieniawski, Dzieła wszystkie (fortepian Wolfgang Plagge) – płyta nr 1 (2000), płyta nr 2 (2005), 2L Records (Aura).
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: PIOTR JANOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 06.11.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Johann Stobäus | Ryszard Milczewski-Bruno | Ernst Hardt | Leo White | Arun Milcarz | Katarzyna Warnke | Arnold Kriedte | Michał Cander | Janusz Jędrzejewski | Adam Baumann | Ryszard Poznakowski | Janusz Uklejewski | Brunon Franowski | Olgierd Gałdyński | Henryk Raczyniewski | Kazimierz Hoffman | Jerzy Feldman | Aleksander Ścibor-Rylski | Roch Poliszczuk | Gustaw KronOceń: Piotr Janowski