Janusz Uklejewski

---

Życiorys

Janusz Uklejewski przyszedł na świat w rodzinie, której historia była związana z ważnymi wydarzeniami, takimi jak powstanie wielkopolskie. Jego ojciec, Jan (1897–1973), brał udział w tych zrywach, a matka, Rozalia z domu Kaczmarczyk (1898–1974), była krawcową. W okresie II wojny światowej, w latach 1940–1944, Janusz odbył praktyki w zawodzie fotografa w zakładzie Ireny Złotnickiej w Dęblinie, gdzie rozpoczął swoją fotograficzną przygodę. Podczas pracy tam, nielegalnie wykonał 65 odbitek z filmu, który został mu przekazany przez jednego z jeńców z niemieckiego obozu w Dęblinie (Stalag 307). Po zajęciu miasta przez Rosjan w lipcu 1944, dostarczył ten materiał, który zyskał znaczenie w ramach śledztwa prowadzonego przez polsko-rosyjską Komisję w 1947, mającego na celu zbadanie działalności obozu oraz określenie liczby ofiar.

W latach 1945–1948 Janusz był żołnierzem I Samodzielnego Batalionu Morskiego Marynarki Wojennej. Następnie pracował jako fotoreporter w Wojskowej Agencji Fotograficznej (1948–1952) oraz Centralnej Agencji Fotograficznej w Warszawie (1952–1990). Był związany z redakcjami takich gazet jak „Gazeta Morska”, „Marynarz Polski” oraz „Morze”. Jego wkład artystyczny obejmował kilkaset wydanych pocztówek, które przedstawiały polskie statki, okręty, porty oraz latarnie morskie. W tych pracach wykształcił swój unikalny styl, który wyróżniał jego fotografie.

Od 1951 roku Janusz był aktywnym członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików (legitymacja nr 103). Życie osobiste artysty obejmowało dwa małżeństwa. Jego pierwszą żoną była Henrietta z domu Szymańska (1923–1992), pielęgniarka, z którą Janusz doczekał się córki Bożeny (ur. 1949) oraz syna Jerzego (ur. 1950). Po jej śmierci, ożenił się po raz drugi z Haliną z domu Chudoba, która odeszła w 2011 roku.

Janusz Uklejewski zmarł w Gdyni, a jego ostatnie miejsca spoczynku znajdują się w rodzinnym grobie na cmentarzu Witomińskim, gdzie został pochowany 22 lutego 2011.

Wystawy indywidualne (wybór)

Janusz Uklejewski zorganizował wiele znaczących wystaw indywidualnych, które podkreślają jego dorobek artystyczny. Poniżej znajduje się wybór niektórych z nich:

• „Fotografie Janusza Uklejewskiego” – BWA, Sopot (1949),
• „Jubileusz 50-lecia Gdyni” – Gdynia (1976).

Wystawy zbiorowe (wybór)

Janusz Uklejewski brał udział w licznych wystawach zbiorowych, które ukazują jego dużą aktywność artystyczną oraz uznanie w środowisku fotograficznym.

• „Salon Fotografii Polski Północnej” (Grand Prix-Złocisty Jantar) – Gdańsk (1962),
• World Press Foto – Haga, Holandia (wyróżnienie),
• Interfoto (wyróżnienie) – Praga, Czechosłowacja,
• „Początek drogi. Sierpień 1980 – grudzień 1981” – Muzeum Narodowe, Warszawa (2005).

Fotografie w zbiorach

W zasobach fotograficznych możemy wyróżnić wiele instytucji, które gromadzą i chronią cenne dokumenty oraz obrazy. Oto niektóre z nich:

• Archiwum Państwowe – Gdańsk,
• Muzeum Miasta – Gdynia,
• Muzeum Marynarki Wojennej – Gdańsk,
• Muzeum Historii Miasta – Gdańsk,
• Archiwum Dokumentacji Mechanicznej – Warszawa,
• Archiwum Fotograficzne CAF/PAP.

Te instytucje odgrywają kluczową rolę w zachowywaniu pamięci o lokalnej historii, oferując różnorodne zbiory oraz wystawy.

Ordery i odznaczenia

Janusz Uklejewski, osoba o bogatej przeszłości, został odznaczony wieloma cennymi nagrodami za swoje zasługi i osiągnięcia. Jego lista odznaczeń jest imponująca i pokazuje, wkład w różne dziedziny.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1976),
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” (1970),
• Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1983),
• Czechosłowacki Medal za Odwagę w Obliczu Nieprzyjaciela (1947).

Każde z tych odznaczeń jest wyrazem uznania dla pracy i oddania w służbie społeczeństwu.

Nagrody i wyróżnienia

Janusz Uklejewski zdobył liczne nagrody i wyróżnienia, świadczące o jego talentach i osiągnięciach w dziedzinie fotografii i sztuki marynistycznej. Jego prace były wielokrotnie doceniane, a oto kluczowe nagrody, które otrzymał:

• I nagroda Ministra Kultury i Sztuki na konkursie fotografii marynistycznej w Warszawie w 1950 roku,
• I nagroda na ogólnopolskich wystawach marynistycznych w Warszawie w latach 1962 i 1972,
• I nagroda Salonu Fotografii Polski Północnej „Złocisty Jantar” w 1962 roku,
• I nagroda redakcji „Prawda” w Moskwie w 1972 roku,
• I nagroda w konkursie SDP i Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki dotycząca budowy Portu Północnego w 1973 roku,
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdyni za całokształt twórczości artystycznej i prasowej w 1974 roku,
• Grand Prix na II Międzynarodowej Wystawie Marynistycznej w Rostocku w 1976 roku,
• Nagroda Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej,
• Nagroda Ministra Żeglugi, którą uzyskał trzykrotnie,
• Bursztynowy Notes – nagroda gdańskiego środowiska dziennikarskiego za całokształt pracy w 2005 roku.

---

Oceń: Janusz Uklejewski

---