Kościół Świętego Krzyża w Grudziądzu

W miarę postępującego rozwoju południowej części miasta, na przełomie XIX i XX wieku zaczęto dążyć do budowy nowej świątyni katolickiej. Ten ambitny projekt został rozpoczęty przez proboszcza parafii św. Mikołaja, ks. kanonika Otto Kunerta, który zakupił dużą parcelę na rogu ulic Chełmińskiej i Bydgoskiej, a ceremonia poświęcenia miała miejsce 10 listopada 1911 roku. Budowa zaczęła się formalnie 27 lipca 1915 roku, a poświęcenie dokonało się 1 października 1916 roku, pomimo trudnych warunków wojennych.

Fundusze na realizację budowy pochodziły z kilku źródeł, w tym z organizowanych zbiórek, darowizn oraz ze sprzedaży pozostałości po gotyckim Poliptyku Grudziądzkim, znanym ze swojej unikalnej wartości historycznej, znajdujących się na Zamku w Malborku.

Architekturę kościoła zaprojektował Karl Krüger, a kierownictwo budowy powierzono Michałowi Olkowskiemu. Od samego początku planowano większy obiekt, który mógłby służyć jako plebania i dom parafialny z salą widowiskową. Obok do 1921 roku powstały inne instytucje, takie jak sierociniec prowadzony przez Siostry Elżbietanki oraz osiedle Sióstr Zmartwychwstanek.

Parafia zyskała status samodzielności 1 lipca 1934 roku, wcześniej będąc filią parafii farnej. Duszpasterzem został ks. kanonik Jan Klunder, który sprawował również duszpasterstwo wojskowe. W wyniku tragicznych wydarzeń podczas drugiej wojny światowej, wielu duchownych związanych z kościołem zostało zamordowanych. Później, stary kościół został rozebrany w latach 1983–1984.

Nowa świątynia, zaprojektowana przez Witolda i Jacka Nagórskich, została wybudowana z myślą o większej liczbie wiernych. Betonowa, nowoczesna konstrukcja została ukończona do roku 1985, a w 1987 roku dodano charakterystyczną dzwonnicę o wysokości 46 metrów. Wnętrze nowego kościoła jest jasne i przestronne, służąc jako miejsce do organizacji koncertów oraz innych wydarzeń kulturalnych dzięki zainstalowanym dużym organom, jednymi z największych w Grudziądzu.

Witraże w tej świątyni zaprojektował Krzysztof Cander, co dodaje unikalnego piątego wymiaru estetycznego wnętrzu. Przy budowie obiektu zaangażowało się wielu parafian, a ich wkład został uhonorowany w akcie erekcyjnym wmurowanym w fundament świątyni.

Inicjatorem budowy obecnego kościoła był ks. prałat Klemens Baumgart, który pełnił swoją posługę w latach 1970–1997. Jego grób znajduje się tuż obok nowej świątyni, co podkreśla znaczenie jego działalności dla lokalnej społeczności.