Józef Rumiński

---

Życiorys

Józef Rumiński był osobą o bogatej historii życiowej, sięgającej głęboko w polski kontekst edukacyjny i archiwalny. Urodził się jako syn pracownika kolei, Tomasza Rumińskiego oraz Julianny z Fabińskich. Jego edukacja rozpoczęła się w Tczewie, a następnie w 1939 roku z powodzeniem zdał egzamin dojrzałości w I Państwowym Gimnazjum i Liceum w Bydgoszczy. W okresie od 1940 do 1945 roku był zmuszony do pracy u niemieckich gospodarzy, co zdeterminowało późniejsze aspekty jego życia.

Po zakończeniu II wojny światowej osiedlił się w Toruniu, gdzie w marcu 1945 roku rozpoczął naukę w Państwowym Wyższym Kursie Nauczycielskim. Po ukończeniu kursu podjął pracę jako nauczyciel kontraktowy w Toruniu-Stawkach oraz w Rozgartach w okolicach Torunia. Obracał się w kręgu edukacyjnym, jednocześnie studiując historię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Toruńskiego. Jego umiejętności organizacyjne zostały docenione, gdy objął stanowisko prezesa studenckiego koła historyków, a w grudniu 1946 roku został młodszym asystentem w Katedrze Historii Europy Wschodniej. W czerwcu 1950 zdobył tytuł magistra filozofii na podstawie pracy zatytułowanej Mapa wielkiej własności komturstwa brodnickiego w XV wieku, którą opracował pod kierunkiem prof. Karola Górskiego.

W lutym 1950 Rumiński rozpoczął pracę w Archiwum Państwowym w Gdańsku, gdzie związał swoje życie zawodowe aż do emerytury. Jako pracownik naukowy, do jego głównych zadań należało sporządzanie inwentarzy i regestów dokumentów oraz listów z XIII-XV wieku, jakie zachowały się w zespole Akta miasta Gdańska. W latach 50. zorganizował i kierował pracownią mikrofilmową, a w 1956 stał się kierownikiem nowo utworzonej pracowni naukowej, przekształconej w 1973 roku w Oddział Informacji i Ewidencji. Prowadził kwerendy dotyczące historii wsi oraz analizy działalności Stanów Prus Królewskich w latach 1492–1506. Jego znakomita znajomość historii Pomorza Gdańskiego oraz biegłość w językach: niemieckim, angielskim, francuskim i łacińskim, ułatwiały mu prowadzenie badań. Rumiński brał również udział w kursach archiwalnych organizowanych w Rogowie i Warszawie przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych w latach 50., gdzie zdobył szereg przydatnych umiejętności.

Rumiński był autorem wielu publikacji. Wśród nich znajduje się m.in. Kronika naukowa Torunia, publikowana na łamach „Zapisków Towarzystwa Naukowego w Toruniu” (tom XIV, 1948; tom XVI, 1950; tom XVII, 1951). Współtworzył także pracę zbiorową pod tytułem Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce (red. Karol Górski, Poznań 1949). Tematyka fałszerstw dokumentów interesowała go na tyle, że poświęcił jej artykuł w „Zapiskach Historycznych Towarzystwa Naukowego w Toruniu” (Fałszerstwa dokumentów Krzysztofa Stanisława Janikowskiego, tom XXX, 1965) oraz obszerne hasło w Polskim Słowniku Biograficznym (tom X, 1962–1964). Wspólnie z Karolem Górskim oraz Marianem Biskupem wydał szereg tomów w serii Acta Stanów Prus Królewskich, a z Edmundem Cieślakiem opracował Raporty rezydentów francuskich w Gdańsku w XVIII w. (tom I–II, Gdańsk 1964, 1968).

Na zasłużoną emeryturę przeszedł w sierpniu 1979 roku. W ciągu swojej kariery został wyróżniony Srebrnym (1956) i Złotym Krzyżem Zasługi (1968), a także odznaką honorową „Za zasługi dla archiwistyki” (1976) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1979).

W 1951 roku ożenił się z Reginą Piątkowską, która była absolwentką astronomii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Para doczekała się córki Marii. Józef Rumiński odszedł z tego świata 11 lipca 2000 roku i został pochowany na Cmentarzu Garnizonowym przy ulicy Dąbrowskiego w Gdańsku.

---

Oceń: Józef Rumiński

---